Op maandag 25 november 2024, om 19.30 uur, organiseren wij een lezing  

in de grote zaal van de Deele, Spoel 151B in Emmer-Compascuum. 

De kosten zijn 5 euro per persoon, dat is inclusief koffie en cake, te betalen bij binnenkomst.  

De lezing is ook toegankelijk voor niet-leden. We hopen op een grote opkomst.  

Aanmelden is handig, zodat de zaalbeheerder voldoende stoelen kan klaarzetten.  

Stuur een mail naar gretiben@hotmail.com en vermeldt het aantal personen.  

Auteur Jan Kalter komt vertellen over de sociale en economische aspecten van de veenwinning, de opkomst en rivaliteit binnen de vakbewegingen en de aanloop naar de massale arbeidersopstand van 1921 in Zuidoost-Drenthe. In 1921 stond Zuidoost-Drenthe letterlijk en figuurlijk in brand. De dramatische gebeurtenissen van dat jaar, de aanloop en de onderliggende oorzaken worden in zijn boek ‘Opstand en ondergang van de veenarbeiders in Zuidoost-Drenthe 1860-1921’ op indringende wijze beschreven. 

Turfwinning was decennialang de belangrijkste bedrijfstak in Zuidoost-Drenthe. Toen in 1921 de turfwinning in het gebied instortte, ontstond een sociale ramp: werkloosheid, armoede en honger. De veenarbeiders kwamen hiertegen massaal in opstand. 

Deze crisis kwam echter niet uit de lucht vallen. Al vijftig jaar eerder waren er tekenen dat de turfwinning zijn langste tijd gehad had, doordat turf steeds meer door steenkool werd vervangen. De teruglopende rentabiliteit werd op de veenarbeiders afgewenteld, onder meer door het verlagen van hun lonen. In dezelfde periode kreeg het socialisme voet aan de grond en werden er vakbonden opgericht. Deze ontwikkelingen zetten de arbeidsverhoudingen verder op scherp. Juist in deze periode raakten in andere gebieden de turfvoorraden uitgeput en verschoof de turfwinning naar Zuidoost-Drenthe.  

Gesteund door hun vakbonden kwamen de veenarbeiders in opstand. Maar ook binnen de vakbewegingen was rivaliteit. Anders dan in de rest van Nederland speelde in Zuidoost-Drenthe binnen de vakbewegingen vooral de botsing tussen de revolutionaire socialisten en sociaaldemocraten. Het overgeleverde beeld van arme, ongeschoolde en opstandige veenarbeiders is sterk bepaald door deze laatste fase van de vervening. 

Uit Kroniek 2024-02

Al bijna twintig jaar ben ik als docent geschiedenis verbonden aan de regionale scholengemeen-
schap in Ter Apel. Vanuit de Delftlanden, de Emmer wijk waar ik met mijn gezin woon, is de afstand
ongeveer 24 kilometer. Meestal ga ik met de auto naar mijn werk, maar in de mooie maanden pak
ik ook wel eens de fiets. Elektrisch weliswaar. Het moet natuurlijk wel leuk blijven. De fietstocht
duurt een uur en een beetje. De route loopt dwars door onze gemeente en wat is er onderweg veel
te zien! Ik rijd door verschillende dorpen met ieder zijn eigen kenmerken en bijbehorende land-
schappen. In dit artikel neem ik de lezer mee op reis van Emmen naar Ter Apel. Daarbij geldt het-
zelfde als wat ik aan mijn leerlingen probeer mee te geven: je snapt het heden beter, als je iets weet
van het verleden. Oftewel: alles wat je om je heen ziet, is daar met een reden. Kaart Fietsroute / Tekst fietsroute

Boek 1940-1945
Velen van u waren in mei 2023 aanwezig bij de boekpresentatie en hebben het prachtige boek aangeschaft. Van de 1200 exemplaren zijn er nu nog slechts circa 30 beschikbaar. Daarna zijn de boeken uitverkocht. Mocht u nog graag een boek willen kopen: de laatste boeken liggen bij boekhandel OMLO in Klazienaveen. Ook bij Readshop Boelens in Emmermeer en bij Vermeer aan de Noorderstraat kunt u wellicht nog een boek kopen. Zo lang de voorraad strekt. De prijs is 24,90.

Nieuwe leden (Actie)
Wij willen graag wat groeien in ledenaantal. Via de ledenwerfactie hebben we in 2023 dubbel zoveel nieuwe leden ingeschreven dan in de jaren ervoor. We hebben helaas ook leden moeten uitschrijven van wege hoge ouderdom of overlijden. Maar per saldo gaat het qua ledenaantal goede kant op. Voor het voortbestaan van onze vereniging zou het mooi zijn als we deze stijgende trend kunnen doorzetten.
U kunt ons helpen en een cadeaubon van 10 euro verdienen voor elk nieuw lid wat u aanbrengt. We kunnen ook eerst ter kennismaking een gratis Kroniek toesturen als u iemand weet die belangstelling heeft om wellicht lid te worden.
Bel met Gré Tiben-Tolner voor meer informatie. 06-15688141.

Mogen wij uw emailadres?

Wij sturen af en toe een mail/nieuwsbrief naar onze leden. Meestal vlak voor een activiteit om u er nog even aan te herinneren. Of extra informatie dat na het verschijnen van de Kroniek nog binnen komt.

Graag willen wij u onze mails ook aan u versturen, maar daarvoor ontbreekt in sommige gevallen uw mailadres.

Daarom vragen wij: heeft u de laatste maanden geen mail van ons ontvangen, kom dan even in actie.

Geef uw emailadres via een mailtje door aan onze ledenadministratie: aoost3@kpnplanet.nl

Wij zorgen er dan voor dat u in het vervolg ook de actuele nieuwsberichten ontvangt.